Dag 12 t/m 14 Tinejdad, Gorges du Todhra en Dades

Dag 12 18 april Erfoud Tinejdad/Khorbat 94 km, 375 hoogtemeters, storm tegen, foto index laag.

Na de indrukwekkende soberheid in de Berber tenten, waar we overigens van genoten, was het verblijf in de luxe kasbah Tizimi toch geen enkele opgave. Koud bier en een zwembad waren gretig benutte voorzieningen. Detailfoto's van het oponthoud in het zwembad zijn in en na overleg gecensureerd.
Het lukte Henk weer, dank zij zijn "rugklachten" een breed hemelbed te bemachtigen. Met gepaste dank complimenteerde hij zijn fietsmaten voor deze daad van vriendschap, natuurlijk mede als een investering voor de nabije toekomst.

Uitgerust verschenen we aan een uitgebreid broodjes ontbijt.
We starten, na het checken van de fietsen, met mooi weer en weinig wind. We hebben ons voorbereid op een saaie etappe met een lage foto-index. Na ca 30 km passeren we een ondergronds gegraven irrigatie systeem. Het is een groot systeem met een lengte van ca. 45 km. Om de gravers lucht te geven en de gegraven rotsgrond na boven te werken werden om de ca. 20 meter verticale schachten gegraven. Er is een landschap ontstaan waar de mensenmol zichtbaar lang actief is geweest. We hebben ons laten verleiden tot een rondleiding en het aankopen van zaken waarmee we thuis bij onze geliefden onze dankbaarheid zullen tonen en onze kinderen en kleinkinderen iets willen meegeven dat zij hun hele verdere leven als een kostbaar kleinood zullen koesteren.
Toen we onze hoofden weer boven het maaiveld durfden uit te steken wakkerde de wind al aan.
We passeerden Touroug bij 52 km waar we met enthousiasme van de penningmeester hebben geluncht.
Het landschap heeft een afsluitdijkeffect, je beweegt je voort maar het landschap verandert nauwelijks!
Beste mensen de 40 km die hierna volgden waren vanwege een zandstorm zeer zwaar.
Eigenlijk is met beheerste bescheidenheid, heroïsch, gewoon van toepassing.
De zandstorm bestond uit vlagen die het fietsen bijna onmogelijk maakten. Je ziet de razende en striemende vlagen vol zand en steentjes als een donkere geselaar op je af stormen. We konden elkaar niet meer uit de wind houden, gewoon te gevaarlijk. Ieder voor zich was de enige mogelijkheid. Een ieder vocht zijn eigen strijd. Schuin hangend en over de weg zwalkend. Soms zelf even afstappen om een extreme zandstormvlaag te overleven.
Alle fietstegenwind records werden gebroken.

We hebben in een klein lokaal winkeltje achter de toonbank hergegroepeerd. Heel gastvrij en apart.

Vermoeid en zeer smerig komen we aan in de prachtige ksar El Khorbat. Deze ksar is tevens een museum en is in zeer goede conditie en wordt nog bewoond. De historische straatjes zijn koel en smal. De bewoners komen op een prachtige "kruising"bij elkaar en hebben daar een gemoedelijke hangplek!

Ook in deze ksar wordt weer de ware vriendschap getoond, Henk slaapt weer glimlachend en tevreden in een hemelbed.


Dag 13, Zondag 19 april, van Tinejdad naar de Todrakloof, 70 km en 648 hm.
Ontwaken in de toch wel bijzondere hotel: Een deel van de deze ksar is omgebouwd tot hotel. Deze ksar bestaat uit een compact stelsel van gebouwen en gangen. Alle kamers zijn anders en vloeren zijn dikbelegd met kleden. Opvallend is ook dat het hotel door vrouwen gerund wordt. Prima ontbijt, maar wel met een stroomstoring. De dames hadden onze fietsen uit de berging naar buiten gesleurd. Een service, die voor ons niet zo nodig was. Want eigenlijk wil je niet, dat
er iemand aan je fiets komt. Je fiets is een soort mobiel territorium!
Op pad. Beetje tegenwind en een lange rechte weg door een steppe-landschap. In een waaier rijden is dan wel het beste. Efficiënt en het schiet lekker op! Koffie bij een tankstation. Dat geeft altijd weer herinnering aan Mekka-Rome, want daar was niets anders langs de weg, dan ongezellige tankstations.
Verder fietsen naar Tinghir. Dat is een levendige stad bij de toegang tot de Todrakloof. Een gezellig groot plein met veel horeca, geheel bevolkt door mannen en dat veranderde niet door onze komst. Opvallend veel vrachtwagens met schapen en toeristenbusjes. "Noem de overeenkomsten en de verschillen!"
Hoewel wat vroeg toch maar een lunch. Opvallend lekkere omelet berber en tajine.
We fietsen naar de kloof. Een toeristische trekpleister, dus wat druk en veel hotels op de route. De kloof zelf bestaat uit gele schuingelaagde rotsen. De kloof is druk. Veel dagjesmensen, die duidelijk genieten in en rond het water. Ziet er gezellig uit. Na de kloof is het meteen rustiger. We klimmen verder en bereiken na 5 km ons hotel. Ook weer een heel apart complex en niet goed te beschrijven of te fotograferen. Tot nu toe zijn alle SNP-hotels origineel en bijzonder. Allemaal anders, niet onder een noemer te vatten en helemaal niet europees.
Zo meteen aan tafel, diep in de Todrakloof in alle rust en stilte. Maar niet voor lang, want het personeel blijkt ook enthousiast en meeslepend te kunnen trommelen.


Dag 14 32*c, 102 km, 1175 hoogtemeters
20 april Gorge du Todhra - Gorge du Dades

De koninginnenetappe
Volgens ons reisbureau zou dit de koninginnenetappe worden. Mooi maar vooral ook zwaar vanwege de steile klimmen in de Gorges du Dades. Nu hebben uw fietsers in hun ontembare dadendrang aan zowel het begin als het eind van de tocht met een klim over de Atlas zwaardere etappes toegevoegd, maar een koninginnenetappe was het zeker.
Een goede etappe begint de avond ervoor. U denkt natuurlijk meteen aan de hemelbedden of andere oversized bedden die steevast door twee man (nee, we noemen geen namen) worden geclaimd. Wees gerust, zij claimen die voor zichzelf en voor zichzelf alleen. Toch moet hier wel vermeld dat een samenhang met een krampachtige strijd op de fiets met hun directe concurrent onmiskenbaar is. Dope van het eerste uur.
Maar belangrijker nog voor het verloop van de etappe was het gegeven dat het hotel tot onze verbazing, en wellicht ook tot die van de chef zelf, achter in de zaak nog vier biertjes en een fles rose had liggen. Uw reporter van de vorige dag had daar geen aandacht aan geschonken. Deels doordat hij als vijfde man z'n biertje miste omdat hij nog even op de fiets verder de Gorge in wilde, maar deels wellicht ook omdat hem - mede natuurlijk door de extra inspanning - enkele belangrijke details zijn ontgaan. Van de fles rose - toch al te weinig voor een goed glas voor 5 man - hebben we namelijk een Nederlands stel, aardig stel dat ons al een aantal dagen achtervolgt (of wij hen), laten meegenieten. En natuurlijk wordt je daarvoor beloond.

'Jullie tempo ligt wel erg hoog'
Nu over naar het fietsen. Was de klim in de Gorges du Todra al mooi, naar beneden alles 5 keer zo snel belevend wordt het alleen maar
mooier. Zeker als je niet gehinderd wordt door de stroom dagjesmensen en ander bermtoerisme van de dag ervoor. Beneden in het stadje Tinghir even halt houden voor de eerste koffie. Een levendig stadje waar we midden op de markt tussen de stalletjes met telefoonsnoeren en geslachte geiten hartelijk ontvangen werden door een Marokkaan, aardig lijkend op zijn destijds door Kees van Kooten gespeelde landgenoot, die vertelde 3 jaar in Amsterdam gewoond te hebben. Hij sprak keurig Nederlands, zij het niet veel meer dan 10 woorden. Maar genoeg om ons naar de koffietent van zijn neef te loodsen en ons daarna rond te leiden door over de 'vrouwenmarkt', een markt met vooral dameskleding waar overigens opvallend veel mannen de inkopen doen.
Daarna weer op de fiets over de hoofdweg naar de afslag naar de
volgende Gorge. En dat was een tegenvaller. De wind stond pal tegen en nam geleidelijk toe tot proporties die deden denken aan het
zandstralen van enkele dagen eerder. Dus weer in een strakke formatie
dicht achter elkaar tegen de wind in. We waren zo nog niet lang
onderweg tot we ons Nederlandse stel inhaalden. Hen ruimhartig een
plekje in ons steeds soepeler draaiende treintje aangeboden. Dat ging
even goed, maar al spoedig hoorden we gekreun en overleg, totdat de
vrouw bekende: 'we haken af, jullie tempo ligt wel erg hoog'. U
begrijpt, vanaf dat moment vlogen uw coureurs als een geoliede machine alsof er geen wind stond. Niet de wind geselde ons, maar wij geselden de trappers.
Slechts af en toe houdt de machine even stil. Dat is wanneer een van
de mannen roept dat er even gedronken moet worden. Aan een woord
hebben we genoeg. Uw mannen houden stil en als een volleerd peloton schuiven zij de berm in voor een sanitaire stop. Alleen zat de mood er nu zo lekker in dat we, alweer op de fiets gezeten, de vrager om de drinkpauze (nee, we noemen geen namen) hoorden kermen: 'ik heb nog niet gedronken. Spoedig bereikten we echter een terrasje dat zich uitstekend leende voor de rond dat tijdstip gebruikelijke koffie en
cola. Een feest tevens voor de penningmeester die daarbij 5 broodjes ei voor 1,75 Dirham of nog geen 17 eurocent per stuk mocht afrekenen.
De volgende halteplaats werd Boulmane aan de voet van de Gorge du Dades. Een lokaal restaurant midden op het dorpsplein. En wederom een terras vol mannen, maar zowaar ook een die werkte. Het bleek een goed boerende sigarettenverkoper, ware het niet dat de gemiddelde transactie bestond uit de verkoop van 1 of 2 sigaretten. Deze man ook nog eens het toezicht op onze fietsen toevertrouwen durfden we niet echt aan, dus in plaats van binnen namen we ook plaats op het terras waar af en toe de zandstormen over raasden. Maar de tagine met soepballen smaakte prima.
Het slot van de etappe, het reeds gememoreerde aantal steile klimmen naar ons hotel in de Gorge, was een eitje. De wind stond pal
in de rug en de steile klimmen hebben we niet gezien. De beloning na
deze heroïsche koninginnenetappe was de aankomst bij een weer
fantastisch mooi hotel . . . . met bier en rose! We hebben onze
Nederlandse vrienden die vrijwel gelijktijdig arriveerden maar weer
een glaasje laten meegenieten.